एका नवीन अभ्यासानुसार सामाजिक विलिगीकरण (Social Isolation) आणि मेंदूचे आकुंचन (Brain Atrophy) यांचा थेट संबंध असल्याचे दिसून आले आहे.
होय, संशोधन दर्शविते की विलिगीकरणामुळे तुमचा मेंदू अक्षरशः आकुंचन पावतो.
नवीन अभ्यासानुसार, वृद्ध व्यक्तींमधील सामाजिक विलिगीकरणामुळे मेंदूचे आकुंचन होऊ शकते, विशेषत: स्मृती (Memory) आणि स्मृतिभ्रंश (Dementia) यांच्याशी जोडलेल्या भागांमध्ये.
जपानमधील संशोधकांनी ६५ वर्षांवरील सुमारे ९,००० प्रौढांच्या माहितीचे विश्लेषण केले. त्यांना आढळले की ज्यांच्या सामाजिक भेटीगाठी कमी होत्या, त्यांच्या मेंदूचे आकारमान (Brain Volume) कमी होते—विशेषतः हिप्पोकॅम्पस (Hippocampus) आणि अमिग्डाला (Amygdala) मध्ये. तसेच, त्यांच्यात श्वेतद्रव्य जखमा (White Matter Lesions) अधिक होत्या, ज्यांचा संबंध संज्ञानात्मक ऱ्हास (Cognitive Decline) आणि स्ट्रोकशी आहे.
न्यूरोलॉजी (Neurology) मध्ये प्रकाशित झालेल्या या अभ्यासात असे दिसून आले की, सामाजिक सहभागातील अगदी लहान फरक, जसे की रोजच्या भेटीगाठी किंवा कधीतरी होणारी चर्चा, यांचाही मेंदूच्या संरचनेत (Brain Structure) मोजता येण्याजोगा फरक पडतो.
हा अभ्यास कार्यकारणभाव (Causation) सिद्ध करत नसला तरी, एकटेपणा (Loneliness) आणि सामाजिक विलिगीकरण मानसिक व शारीरिक आरोग्याला हानी पोहोचवू शकते या वाढत्या पुराव्याला तो बळ देतो.
तज्ञांचे मत आहे की या प्रक्रियेत नैराश्याची (Depression) भूमिका असू शकते. यामुळे एक चक्र तयार होते, जिथे विलिगीकरणामुळे मनस्थितीचे विकार (Mood Disorders) होतात, जे संज्ञानात्मक ऱ्हास (Cognitive Decline) अधिक वेगाने वाढवतात.
सामाजिक सहभागास प्रोत्साहन देणे—उदा. कम्युनिटी सेंटर्स, छंद किंवा व्हिडिओ कॉल्सद्वारे—मेंदूच्या आरोग्यावर संरक्षक परिणाम (Protective Effect) करू शकते.
हे निष्कर्ष एका वाढत्या सहमतीवर जोर देतात: संबंध टिकवून ठेवणे हे केवळ भावनिकदृष्ट्या महत्त्वाचे नाही, तर वयानुसार मेंदू तीक्ष्ण ठेवण्यासाठी देखील ते अत्यावश्यक असू शकते.
अभ्यास संदर्भ: "Association of Social Isolation With Brain Atrophy and White Matter Lesions in Older Adults,” Toshiharu Ninomiya et al., published July 12, 2023, in Neurology.
Comments
Post a Comment