शास्त्रज्ञांना संशोधनात आढळले: स्किझोफ्रेनियाचे "आवाज" म्हणजे मेंदू स्वतःचेच विचार गैरसमजून ऐकतो

 एका महत्वपूर्ण संशोधनात, न्यूरोसायंटिस्ट्सनी स्किझोफ्रेनियाबद्दलचा एक जुना सिद्धांत पक्का केला आहे: अनेक रुग्ण जे "आवाज" ऐकतात ते काल्पनिक बाह्य धोके नसतात, तर मेंदू स्वतःचेच अंतर्गत विचार चुकीच्या पद्धतीने समजून घेतो (misinterpreting its own internal thoughts).

युनिव्हर्सिटी ऑफ न्यू साउथ वेल्स येथील संशोधकांनी मेंदूतील लहरींची क्रिया (brainwave activity) ट्रॅक करण्यासाठी EEG चा वापर केला. त्यांना आढळून आले की ज्या स्किझोफ्रेनियाच्या लोकांना भास (hallucinations) होतात, त्यांच्या मेंदूची स्वतः निर्माण केलेले बोलणे आणि बाहेरील आवाज यांतील फरक ओळखण्याची क्षमता बिघडते.

साधारणपणे, जेव्हा आपण मनातल्या मनात बोलतो (inner speech), तेव्हा अपेक्षित आवाज फिल्टर करण्यासाठी मेंदू श्रवण वल्काची (auditory cortex) क्रियाशीलता कमी करतो. पण या रुग्णांमध्ये, ही क्रियाशीलता कमी होत नाही. त्याऐवजी, त्यांच्या श्रवण वल्कात (auditory cortex) क्रियाशीलता वाढते—जणू कोणीतरी दुसरेच बोलत आहे.

या अभ्यासात १४२ सहभागी होते आणि यात हे उघड झाले की जेव्हा श्रवण भास (auditory hallucinations) असलेल्या लोकांनी हेडफोनमधून एक शब्द ऐकताना तो शब्द मनात उच्चारण्याची कल्पना केली, तेव्हा त्यांच्या मेंदूने अति-प्रतिक्रिया दिली.

यावरून हे सूचित होते की मेंदूच्या अंदाज लावणाऱ्या प्रणालीमध्ये (prediction system) बिघाड होतो, ज्यामुळे तो अंतर्गत संवादाला (internal dialogue) बाहेरील भाषण म्हणून चुकीचे वर्गीकृत करतो.

हा शोध स्किझोफ्रेनियाच्या मूळ कारणांबद्दलचे आपले ज्ञान अधिक सखोल करतो, शिवाय सायकोसिस पूर्णपणे विकसित होण्यापूर्वीच या न्यूरल बिघाडांना ओळखण्यासाठी लवकर निदान करणाऱ्या साधनांचा (early diagnostic tools) मार्ग मोकळा करू शकतो. अशा सुरुवातीच्या हस्तक्षेपाने (early intervention) डॉक्टर्स स्किझोफ्रेनियाकडे कसे पाहतात आणि उपचार करतात, यात मोठा बदल होऊ शकतो.

अश्विनीकुमार

विना औषधी उपचार

संमोहन, रेकी हिलिंग, आकर्षणाचा सिद्धांत आणि ध्यान साधना

#मानसशास्त्र #मानसोपचार #मानसिकआजार #मानसिकउपचार #स्किझोफ्रेनिया